Wprowadzenie do usług danych przestrzennych
To pierwszy artykuł z serii, który będzie mówił o tym, jak rozumieć i wdrażać przestrzenne usługi sieciowe ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz rozporządzenia EMUiA.
Jako zespół urbanistów z kilkuletnim doświadczeniem w obsłudze gmin w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego obserwujemy i analizujemy stan zagospodarowania przestrzennego w Polsce w ostatnich latach. Nieustannie dostrzegamy trudności, z jakimi borykają się m.in. gminy, urbaniści i mieszkańcy w związku ze zmianami w prawie dotyczącym dokumentów planistycznych i punktów adresowych.
Cykl artykułów zaczynamy od (naszym zdaniem) najtrudniejszego do interpretacji przepisu – ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, rozdział 5a, art. 67c pkt 3, który mówi:
„Organy, o których mowa w art. 67a ust. 1, udostępniają nieodpłatnie dane przestrzenne utworzone na potrzeby czynności, o których mowa w art. 67a ust. 2, za pośrednictwem usług, o których mowa w art. 9 sek. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej.”
O jakich usługach mówimy?
Usługi, o których mowa w ustawie o infrastrukturze informacji przestrzennej to m.in:
- usługa przeglądania (WMS)
- usługa pobierania (WFS)
- usługa wyszukiwania (CSW)
Chociaż mogą istnieć alternatywy dla usług OGC (WMS, WFS i CSW), były one przedmiotem niezliczonych weryfikacji, standaryzacji i ciągłego doskonalenia. Możesz dowiedzieć się więcej o Open Geospatial Consortium na ich stronie internetowej.
Należy dokonać rozróżnienia między terminami „dostęp do usługi”, „świadczenie usługi” i „korzystanie z usługi”.
For example, a hairdressing salon provides a service that can be accessed and used.
Usługi wprowadzone w życie
Dostęp do salonu fryzjerskiego można uzyskać poprzez m.in. katalog firm, książkę telefoniczną itp., natomiast dostęp do usług danych przestrzennych można uzyskać z Rejestru zbiorów i usług danych przestrzennych (Rejestr) określonego w rozporządzeniu.
Salon fryzjerski świadczy usługi strzyżenia włosów, natomiast usługi danych przestrzennych polegają na świadczeniu usług wyszukiwania, przeglądania i pobierania danych przestrzennych oraz ich zbiorów.
Z usług fryzjerskich można korzystać w konkretnych salonach, podobnie korzystanie z usług danych przestrzennych odbywa się tylko poprzez dedykowane programy, np. MapMaker.online, QGIS, GeoNetwork, ArcMap.
Co to oznacza dla administracji publicznej?
Świadczenie usług leży w gestii organu administracji odpowiedzialnego za gromadzenie zbiorów i określa je wspomniana na wstępie ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Dostęp do świadczonych usług organ administracji publicznej zapewnia do Rejestru w formie zgłoszenia do GUGiK.
Świadczenie i dostarczanie usług jest takie samo dla wszystkich usług, ale korzystanie zależy od rodzaju usługi.
Przykłady korzystania z usług
CSW – Usługa wyszukiwania
Uzyskanie dostępu do linku CSW niewiele nam daje, ponieważ mogą go używać tylko dedykowane programy, czyli wyszukiwać i wyświetlać użytkownikowi wyniki w postaci treści metadanych. Porozmawiamy więcej o metadanych w innym artykule. Przykładami takich interfejsów są: wyszukiwarka metadanych w serwisie Geoportal.gov.pl, wyszukiwarka GIOŚ GeoNetwork czy wyszukiwarka MapMaker.online GeoNetwork.
WMS – usługa przeglądania
Skorzystanie z linku, który otrzymujemy z Rejestru polega na pobraniu danych przestrzennych lub zbioru z serwera organu administracji, co umożliwia nam ich przeglądanie w postaci rastrowej oraz odczytanie zawartości tablicy atrybutów.
Przykładowe interfejsy umożliwiające korzystanie z usługi WMS to: MapMaker.online, QGIS, ArcGIS, GIOŚ Geonetwork czy Geoportal.gov.pl
WFS — usługa pobierania
Skorzystanie z linku, który otrzymamy z Rejestru polega na wczytaniu danych przestrzennych lub zbioru z serwera organu administracji, co umożliwia nam pobranie ich w postaci wektorowej oraz odczytanie zawartości tablicy atrybutów.
Przykładowe interfejsy umożliwiające korzystanie z usługi WMS to: QGIS, ArcGIS, MapMaker.online Geonetwork, GIOŚ Geonetwork,
