GML (Geography Markup Language) to standardowy format danych przestrzennych oparty na XML, służący do opisywania geometrii oraz powiązanych z nią atrybutów. Jest on wykorzystywany w geoinformatyce, urbanistyce, planowaniu przestrzennym i przez administrację publiczną, ponieważ pozwala na precyzyjne przekazywanie informacji o obiektach przestrzennych w sposób zrozumiały zarówno dla ludzi, jak i maszyn.
W kontekście polskiego systemu planowania przestrzennego plik GML stał się kluczowym narzędziem ze względu na swoją zgodność z wymogami prawnymi określonymi w rozporządzeniach Ministra Rozwoju i Technologii. Jest obowiązkowy dla:
planów ogólnych,
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP),
studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (SUiKZP).
Pliki GML są tworzone przez urzędników gminnych, urbanistów i wykonawców planów zagospodarowania przestrzennego w dedykowanych narzędziach GIS (takich jak QGIS, GeoMedia, ArcGIS) zgodnie z obowiązującymi schematami XSD. Każdy z tych plików opisuje m.in. granice planu, przeznaczenia terenu, linie rozgraniczające, strefy ochrony czy zasady zabudowy.
Po ich zatwierdzeniu i uchwaleniu przez Radę Gminy są one:
publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej,
przesyłane do Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (GUGiK),
udostępniane jako usługi WMS/WFS.
Wizualizacja granic planu – portale mapowe gmin (np. MapMaker.online) wykorzystują pliki GML do prezentowania aktualnych danych planistycznych na mapach interaktywnych.
Automatyzacja analiz planistycznych – programy komputerowe mogą automatycznie analizować, czy działka znajduje się w obszarze objętym planem, jaka jest jej funkcja i jakie są ograniczenia zabudowy.
Spójność danych przestrzennych – GML zapewnia jednolity standard, co pozwala łączyć dane z różnych gmin, powiatów i województw.
Cyfrowe wypisy i wyrysy – pliki GML służą do automatycznego generowania wypisów i wyrysów z planów miejscowych.
Za przygotowanie plików GML odpowiadają najczęściej wykonawcy planów przestrzennych (urbanista lub biuro projektowe), działając na zlecenie gminy. Jednak odpowiedzialność za poprawność, zgodność z przepisami i terminową publikację leży po stronie:
Wójta/Burmistrza/Prezydenta miasta,
Rady Gminy (która uchwala plan),
oraz urzędników prowadzących Rejestr Urbanistyczny.
Aktualizacje muszą być wykonywane każdorazowo po:
zmianie planu,
uchwaleniu nowego dokumentu planistycznego,
rozstrzygnięciu uwag wniesionych przez mieszkańców.
Aby zapewnić aktualność danych i spełnić wymogi ustawowe, warto wdrożyć zautomatyzowany system zarządzania dokumentami planistycznymi, który:
przypomina o terminach uchwalania planów,
umożliwia wersjonowanie plików GML,
integruje się z usługami WMS/WFS,
generuje wypisy i wyrysy na żądanie,
powiadamia interesariuszy (mieszkańców, inwestorów, urzędników) o zmianach.
Dzięki takim rozwiązaniom gmina zyskuje nie tylko zgodność z przepisami, ale i lepszą komunikację z mieszkańcami oraz większą transparentność procesu planowania przestrzennego.
Jeśli Twoja gmina potrzebuje wsparcia w przygotowaniu lub aktualizacji plików GML – skontaktuj się z nami przez formularz kontaktowy na stronie MapMaker.online lub napisz na contact@mapmaker.online
